دیابت معروف به مرگ خاموش در بین بیماری هاست وسالانه افراد زیادی در جهان به آن مبتلا می گردند. علت اصلی شیوع دیابت، عدم رعایت رژیم غذایی صحیح، تغذیه مناسب، فعالیت بدنی کم و استرس و اضطراب در شرایط کاری و زندگی است.
برای افراد مبتلا به دیابت، داشتن رژیم غذایی و رعایت نکات مهم تغذیه دیابتی ها، فعالیت بدنی مستمر، مصرف ویتامین، مکمل و مصرف قرص و داروهای دیابت، به کنترل قند خون بالا و تنظیم سطح گلوکز و انسولین در خون کمک می کند
طی بررسی ها و مطالعات انجام شده طی سالهای اخیر محققان دریافته اند که سه نوع دیابت داریم که عبارتند ازدیابت نوع یک، دیابت نوع دو و دیابت حاملگی داریم و تغذیه اهمیت ویژه ای در هر سه نوع دیابت برای کنترل قند خون ایفا می کند و باید با شرایط جسمانی، داروهای مصرفی و همچنین زمینه دیابتی فرد مطابقت داشته باشد
متخصصین تغذیه طی سالها تحقیق درباره دیابت بارداری اذعان داشته اند که نوع تغذیه مادر در دوران بارداری تاثیر ویژه ای دارد و همزمان با اینکه مواد غذایی مادر و جنین هر دو باید تامین گردد باعث وزن گیری درست و مناسب مادر نیز گردد که این وزن گیری کمک شایانی به رشد درست جنین می کند
اگر مادر باردار انسولین مصرف کند، مصرف دارو با تغذیه باید هماهنگ باشد و تا موجب افت قند نگردد. چنانچه در این مدت با روال طبیعی افزایش وزن پیش برود نیازی به افزایش دز دارو و استفاده از داروهای دیگر نیست و به کاهش قند خون نیز کمک می کند.
با توجه به این مساله که اضافه وزن خود می تواند عامل بروز دیابت در افراد بخصوص افراد پیش دیابتی باشد. افراد چاق یا دارای اضافه وزن معمولا دچار مقاومت به انسولین می شوند، به همین دلیل است که به آنها توصیه می شود که با کاهش وزن خود، تا حد امکان مانع از ابتلا به دیابت شوندو اگر دیابتی هستند نیز دوز دارویی کمتری را مصرف کنند
با بررسی های انجام شده افراد قبل از ابتلا به دیابت معمولا چاق و یا دارای اضافه وزن هستند. به همین دلیل است که اولین و مهم ترین درمان این بیماری را می توان کنترل وزن نام برد
فرد دیابتی با کاهش وزن می تواند قند خون خود را تنظیم کند و همچنین با این کار تاثیر انسولین در بدن نیز افزایش می یابد. بنابر تحقیقات اخیر با وجود اینکه کنترل قند کاری بسیار دشوار است و حتما نیاز به مصرف دارو دارد ولی فرد دیابتی با رعایت رژیم غذایی می تواند با کاهش وزن، مصرف داروی خود را نیز کاهش دهد.
مشاورین تغذیه و رژیم درمانی طبق تحقیقاتی که در زمینه دیابت داشته اند دریافته اند که سبک زندگی تاثیر بسزایی را در درمان دارد. بنا بر همین بررسی ها همه افراد باید یک برنامه غذایی سالم و مرتب داشته باشند . طبق همین بررسی ها محققان می گویند که کم غذایی و کم خوردن به هیچ وجه به افراد پیشنهاد نمی شود زیرا سلول های بدن افراد به مصرف قند و انرژی نیاز دارد ولی این مواد قندی باید از منبع درستش تامین شود و یکی از منابع آن غلات است
طبق گفته محققین برنامه غذایی سالم و صحیح دارای 5 وعده غذایی اصلی و میان وعده است و افراد باید برنامه سالمی را دنبال کنند و از افراط و تفریط بپرهیزند
گاهی افراد وعده شام را حذف و به جای آن از میوه استفاده می کنند ولی میوه نیز دارای مواد قندی است و گاها به اندازه 5قاشق برنج یا یک کف دست نان تاثیرگذار است و با توجه به اینکه سیری کمتری را نسبت به شام می دهد باعث می شود فرد تعداد میوه بیشتری را مصرف کند و این باعث می شود که مازاد قند آن در کبد تبدیل به چربی می شود و همین امر موجب مقاوت بدن در برابر انسولین می شود
برای افراد دیابتی پیشنهاد می شود که روزانه سه تا چهار واحد میوه متوسط به همراه خیار و سبزیجات خام مثل کرفس، کلم بروکلی، اسفناج و هویج به عنوان میان وعده مصرف شود
اگر فردی قند بالایی دارد، پس از صرف شام در برنامه غذایی او میوه قرار نمی دهیم. بلکه استفاده از میوه را در میان وعده صبح یا عصر می گذاریم. چرا که بدن فرد مستعد دیابت توانایی هضم و جذب میوه را در طول شب ندارد.
افرادی که دیابت دارند و داروهای مربوط به قندخون مصرف می کنند یا انسولین تزریق می کنند، با مصرف میوه و سبزی به تنهایی دچار افت قند می شوند و دچار نوسان قندی می شوند
این افراد باید با توجه به قد و وزن، نوع دیابت و دز دارویی که مصرف می کنند، نان و برنج را به صورت کنترل شده و با برنامه غذایی استفاده کنند و در عین حال نیز مصرف مواد غذایی نشاسته ای زیادی را نباید داشته باشند
با توجه به تحقیقات انجام شده محققین بیان می کنند که برنامه غذایی افراد دیابتی و افراد معمولی تفاوتی با هم ندارند و نظم در غذا و داشتن برنامه غذایی منظم اهمیت ویژه ای را داراست
توصیه می شود که افراد دیابتی همراه با وعده غذایی اصلی خود سبزیجات، کاهو، خیار، گوجه فرنگی و .... مصرف نمایند زیرا این مواد می توانند جلوی قند خون را در بدن گرفته و اثر مفیدی نیز در بدن داشته باشند . اما اکیدا تاکید می شود که سالاد را با سس مصرف نکنند و تنها از لیموترش ترجیحا تازه یا روغن زیتون و کنجد استفاده نمایند
در شرایط امروزی که زندگی افراد و اکثر کارها ماشینی شده و تحرک به طور چشمگیری کاهش یافته است، تعادل در تغذیه می تواند تا حد زیادی از چاقی شکم و پهلو، فشارخون و مشکلات قلبی و عروقی در افراد دیابتی بکاهد.
به این ترتیب می توان گفت که عدم نظم در تغذیه می تواند بدترین اثرات را بر بدن بگذارد، پس پیشنهاد می شود که سبک زندگی را تغییر دهیم و فعالیت بدنی خود را نیز افزایش دهیم . پیشنهاد می گردد که افراد در هفته حداقل 150 دقیه فعالیت هوازی مثل پیاده روی را داشته باشند.
داشتن تعادل بین فعالیت های بدنی و تغذیه می تواند کمک شایانی را به هضم غذا و فعالیتی صحیح و اصولی در بدن داشته باشد.
پس چنانچه از مواد غذایی قندی بیشتری در روز استفاده کردید، زمان فعالیت و پیاده روی را افزایش داده تا سوخت ساز بدن به همان نسبت افزایش یابد.